Een vrije val

De afgelopen jaren heb ik twee verschillende studies gevolgd, mezelf bij een leuk medium opgewerkt van op de "ranglijst", ben ik PR-coördinator van een vereniging geweest, heb ik bij diverse online media als redacteur bijgedragen, heb ik toneel gespeeld, zang- en kickboksles gehad (niet tegelijkertijd) en twee verschillende baantjes gehad. Dat allemaal naast het runnen van mijn eenpersoonshuishouden en het onderhouden van mijn sociale leven en mijn relatie. Regelmatig vroeg mijn moeder: 'Doe je eigenlijk ook weleens gewoon een uurtje niks?' En dan zei ik 'Ja hoor! Soms.' terwijl ik eigenlijk dacht 'Nee, moet dat dan? Dit werkt toch ook?'

Al zolang als ik me kan herinneren, heb ik één strategie bij leed, stress, emotie en andersoortige negativiteit: heel snel doorlopen. Niet achterom kijken. Ik werkte al mijn issues en gedonder letterlijk weg door mezelf te begraven in een hoop dingen die ik moest doen. Dat is al jaren een probleem, maar nu ik ermee gestopt ben, merk ik pas hóé groot precies.

Toen ik stopte met mijn studie, had ik het wel een beetje zien aankomen dat dat effect op mijn stemming zou hebben. Maar hoe enorm dat zou zijn, dat heb ik echt niet voorzien. Het is alsof ik alle problemen en gevoelens die ik de afgelopen 22 jaar efficiënt heb weggewerkt, in één klap alsnog voor mijn kanis krijg. Mijn weekopening op de donderdagavondgroep gaat iedere week hetzelfde: 'Tja. Het gaat weer slechter dan vorige week. Ik weet niet zo goed wat ik moet zeggen. Ik voel me gewoon kut.' Zoals dat hoort bij een therapeut, kom ik daar nooit mee weg. Dan wordt er doorgevraagd door Ellen (sociotherapeut die ook de weekopening doet) over eten en slapen en gevoelens en nog meer van dat soort ongein. Ik gaf zo goed mogelijk antwoord en daarna verzonk ik weer in mijn lethargie.

Het is alsof er een laag doorzichtige pudding tussen mij en de wereld zit, en nóg eentje tussen mij en mijn gevoelens. Ik ben doorlopend depressief en moe tot in mijn botten. Meestal kan me dit niet eens meer schelen. Het zal allemaal wel. Dan voel ik maar niks. Lekker rustig. Soms besef ik ineens wat er gaande is, en dan word ik verdrietig. Huilen is alleen niet meer mogelijk, er komt met geen mogelijkheid een traan uit. Mijn geheugen, dat altijd legendarisch was, werkt niet meer. Ik vergeet me aan te kleden voor ik naar buiten ga en raak halverwege mijn zinnen de draad kwijt. Als je me niet te doen heeft, zit ik maar een beetje voor me uit te staren zonder iets te doen.

Iets doen is sowieso moeilijk, om meerdere redenen. Alle fysieke dingen worden lastig, want mijn conditie is weggelekt. De trap op met de was in mijn eigen huis is al een wereldreis. Laatst liep ik naar de supermarkt, anderhalve kilometer verderop, en was bij aankomst zo compleet dood dat ik de bus terug heb moeten nemen. Mentale dingen doen wordt ook lastig, want mijn concentratievermogen is compleet naar de ziekte. Ik kan bijna nergens meer mijn hoofd bij houden. Al doende heb ik ontdekt dat de dingen die ik nog kan, meestal activiteiten zijn waarbij ik mijn hoofd én vingers bezig moet houden. Tot nu toe bestaat de lijst uit: breien, kleurplaten maken, Patience spelen op mijn telefoon en af en toe een tijdschriftartikel als het lukt. Een serie kijken of een boek lezen wordt verdomd lastig, want dat is alleen hoofdwerk. De boeken op mijn boekenplanken hebben zichzelf vergrendeld voor me. Ik kom er niet meer in.

Meestal reageer ik schouderophalend op deze ontwikkelingen. Maar 's avonds als ik in bed lig, komen de piekergedachten op driedubbele sterkte terug. Dan lig ik me op te vreten omdat ik verdomme 22 ben, jong en intelligent, en zowel met mijn lijf als met mijn hoofd niks meer kan. Ik kan mijn eetlijst op dit moment niet volgen omdat alleen de gedachte aan eten al zorgt dat ik moet kotsen. Het lukt me wel om elke dag een beetje te eten, maar het is bij lange na mijn lijst niet en het grootste deel vliegt er linea recta weer uit. De helft van de tijd niet eens zelfopgewekt. Ik kan niet meer met mijn vriendin vrijen omdat de gedachte dat ik op die manier aangeraakt word, zorgt dat ik wil gaan gillen en huilen (al wordt dat laatste dus lastig). De momenten in bed zijn de momenten dat ik het gewicht van alles dat ik ben kwijtgeraakt, met volle kracht voel. Dus wacht ik zo lang mogelijk met naar bed gaan, stomp mezelf helemaal af tot ik ergens tussen één en drie uur 's nachts doodmoe in bed val en direct inslaap.

Ik zie er niet uit, omdat ik de energie niet heb om regelmatig te douchen of de kringen onder mijn ogen te camoufleren. Soms denk ik 'Misschien moet ik vandaag mijn nagels lakken. Misschien moet ik in bad gaan en mijn gezicht scrubben. Misschien moet ik mijn benen scheren of leuke kleren aantrekken.' En dan blijf ik even zitten, terwijl ik me afvraag waarom ik dat in godsnaam zou doen. Want het maakt me echt niet meer uit. Het enige dat me uitmaakt, is dat ik een trui of vest aan heb die mijn buik enigszins verhult, en verder zal het me allemaal worst wezen. Laatst was mijn haar zo vies dat je er figuurtjes mee kon kleien. Toen waste ik het. Maar alleen omdat ik die dag naar therapie moest.

Ik maak een soort vrije val de depressie in. Elke week gaat het slechter, elke week voel ik me minder goed en meer klaar voor de dood. De gedachten aan zelfmoord zijn continu aanwezig. Maar dan denk ik aan de blik in de ogen van mijn vriendin als ze eraan denkt, aan mijn moeder die deze zomer willekeurig tegen me zei dat ze zo blij was dat ik leefde. En dan besef ik dat ik helemaal geen zelfmoord kán plegen. Ik kan hen dat niet aandoen. Maar ik weet ook niet meer hoe ik moet leven. Ik zit gevangen op een soort kruispunt en ik heb geen idee hoe ik ervan af moet komen.