250 stellingen

En dan had ik ook nog die arm die een been bleek te zijn: de mogelijke persoonlijkheidsstoornis. Elise en Vincent gingen in stevig overleg met elkaar over wie het brein van Sofie uit zou gaan spoelen. De bal kwam bij Vincent te liggen. Gewapend met twee dikke vragenlijsten en een heleboel gesprekstijd stapte hij mijn hersenpan binnen.

Hij liet me eerst een kleine 250 stellingen met ja of nee beantwoorden. En omdat lijstjes van papier zijn en mensen niet, gingen we daar vervolgens héél uitgebreid over praten.
Je vult je naam in, je leeftijd, je opleidingsniveau en je burgerlijke staat. Je leest hoe de vragen ingevuld moeten worden en hoe je het aan kunt passen als je een verkeerd antwoord aankruist. Dat was het makkelijke deel. Ze vertellen dat er geen goede of foute antwoorden zijn. Bullshit, want 'goed' en 'fout' maakt het verschil tussen geestelijk gezond en psychisch gestoord. Maar leg dat maar eens aan je therapeut uit.

Nu komen de vragen. "Ik voel me vaak het slachtoffer van de omstandigheden." "Ik bespreek mijn ervaringen graag openlijk met vrienden, in plaats van ze voor mezelf te houden." "Ik geloof dat wonderen gebeuren."

Tijdens het gesprek (of interview, zoals Vincent zegt. Ik voel me net een celebrity. Een heel problematische celebrity.) worden niet alle vragen besproken. Nadat ik mijn lijsten inleverde, heeft Vincent ze door het systeem getrokken. De persoonlijkheidsstoornissen waar ik nul op scoor, daar hoeven we het niet over te hebben. Pas als ik ergens kenmerken van vertoon, wil hij ze ook nog in het echt bespreken. Dat blijken er een hoop te zijn, want we zitten bijna twee uur te praten.

Sommige vragen op de lijsten lijken meer een politieverhoor dan een psychiatrisch onderzoek. Of ik weleens iemand heb gepest, bedreigd, geslagen met een wapen, aangevallen of beroofd. Of ik weleens mensen of dieren mishandeld heb. Of ik weleens iemand heb gedwongen seks met me te hebben. Of ik weleens heb ingebroken, ben weggelopen of iemand heb opgelicht. Of ik winkeldiefstallen heb gepleegd. Alleen op dat laatste moet ik ja antwoorden, even aarzelend of ik het wel zal zeggen. Dadelijk geeft hij me aan. Ik vul het toch maar naar waarheid in.

Sommige vragen roepen bij mij weer vragen op. "Ik heb weleens een buitenzintuiglijke ervaring gehad.": hoe ervaar je iets zonder je zintuigen? "Is het niet belangrijk voor u om wel hechte relaties te hebben?": betekent ja dan ja of betekent het nee? Tijdens het interview houden we een discussie over godsdienst en paranormale gaven. Een gelovige zal inderdaad invullen dat hij of zij denkt dat zijn leven door een bovennatuurlijke macht geleid wordt. Waarom is dat dan geen persoonlijkheidsstoornis en bij een atheïst wel? En ik beschouw mezelf als een spiritueel persoon, met een geloof in een hoop paranormale dingen. Is dat een symptoom van mijn ziekte of kan een geestelijk gezond persoon dat ook hebben?

Verder praat ik voor het eerst gedetailleerd over zelfmoord, over het hoe en wanneer van mijn pogingen. Vincent schrijft elke poging op met de methode en het jaartal en vraagt dan door. Of ik er nu nog aan denk? Ja, elke dag. Of ik concrete plannen heb? Nee, dat niet. Waarom niet? Omdat ik het mijn geliefden emotioneel en mijn ouders financieel niet aan kan doen. Vincent lijkt licht verontrust door dat laatste. 'Wat een rationele reden,' mompelt hij. Ik haal mijn schouders op. 'Als het maar werkt.'

Na twee uur het hemd van het lijf gevraagd te zijn over mijn diepste, donkerste en vreemdste karaktereigenschappen en gedachten, zit ik uitgeput bij de bushalte. Kolere, wat is het vermoeiend om eindeloos over jezelf te praten. En ik weet wel dat dat zo'n beetje het hele punt van therapie is, maar ik denk niet dat ik er ooit aan zal wennen.

In deze blogposts wordt teruggegrepen op gebeurtenissen uit het verleden. In dit geval september 2015